หากพูดถึงภูเขาไฟในอิตาลีที่มีการปะทุรุนแรงและน่ากลัว บางคนอาจนึกถึงภูเขาไฟเอตนาที่เกิดการปะทุเป็นระยะเกือบทุกปี หรืออาจนึกถึงเวซูเวียส ซึ่งเคยทำลายล้างนครปอมเปอีมาแล้ว และปัจจุบันยังคงเป็นภูเขาไฟที่ “ตื่น” อยู่
แต่ความจริงแล้ว ภูเขาไฟที่อันตรายที่สุดในอิตาลีคือพื้นที่ที่คุณอาจไม่เคยได้ยินชื่อมาก่อนอย่าง “แคมปิเฟลเกร” (Campi Flegrei) หรือทุ่งเพลเกรียน เป็นที่ราบเรียบ ๆ ที่ทอดยาว 200 กิโลเมตร ทางใต้ของอ่าวเนเปิลส์และหมู่เกาะคาปรีและอิสเกียไปจนถึงชานเมืองเนเปิลส์
เครื่องบินทิ้งระเบิด “B-21 เรเดอร์” ของกองทัพสหรัฐฯ ขึ้นบินครั้งแรก
ไอซ์แลนด์สั่งปิดบลูลากูน หลังแผ่นดินไหวกว่า 1,000 ครั้งใน 24 ชั่วโมง
ญี่ปุ่นพบเกาะใหม่ เพิ่งก่อตัวจากการปะทุของภูเขาไฟใต้ทะเล
ทุ่งแห่งนี้คือปล่องภูเขาไฟขนาดยักษ์ที่เกิดจากภูเขาไฟขนาดใหญ่เมื่อประมาณ 2 ล้านปีก่อน ปัจจุบันเป็นที่ตั้งของภูเขาไฟหลายลูกที่ปะทุมาเป็นเวลา 39,000 ปี โดยหลายลูกอยู่ใต้น้ำ
พื้นที่บริเวณนี้เต็มไปด้วยวิลล่า หมู่บ้านเล็ก ๆ ห้างสรรพสินค้า เป็นที่อยู่อาศัยของผู้คน 800,000 คน และโรงพยาบาลที่อยู่ระหว่างการก่อสร้าง ชาวบ้านมากกว่า 500,000 คนอาศัยอยู่ในพื้นที่ที่หน่วยงานคุ้มครองพลเรือนของอิตาลีถือว่าเป็น “เขตสีแดง” ซึ่งมีความเสี่ยงสูงสุดในกรณีที่เกิดภูเขาไฟปะทุ ครอบคลุมเมือง 18 เมือง รวมถึงมีชาวเมืองเนเปิลส์อีก 3 ล้านคนอาศัยอยู่นอกขอบด้านตะวันออกของปล่องภูเขาไฟ
การปะทุครั้งใหญ่ครั้งสุดท้ายของแคมปิเฟลเกรคือเมื่อปี 1538 หรือ 485 ปีที่แล้ว แต่สถาบันธรณีฟิสิกส์และภูเขาไฟแห่งชาติอิตาลี (INGV) ตรวจพบว่า มีกิจกรรมแผ่นดินไหวในพื้นที่รุนแรงขึ้นตั้งแต่เดือนธันวาคมปี 2022 และผู้เชี่ยวชาญเกรงว่า “ภูเขาไฟที่อันตรายที่สุดนี้อาจกำลังตื่นขึ้นมาอีกครั้ง”
ผู้เชี่ยวชาญพบว่า บริเวณแคมปิเฟลเกรนี้มีแนวโน้มที่จะเกิดปรากฏการณ์แผ่นดินไหวที่เรียกว่า “Bradyseism” หรือวัฏจักรของการยกขึ้นของพื้นดิน (เรียกว่า Bradyseism เชิงบวก) และการลดต่ำลงของพื้นดิน (Bradyseism เชิงลบ) อย่างค่อยเป็นค่อยไป
ครั้งสุดท้ายที่พื้นที่แคมปิเฟลเกรพบเห็น Bradyseism คือปี 1984 เมื่อพื้นดินยกสูงขึ้น 3.5 เมตร ก่อนที่จะเริ่มเคลื่อนตัวลงมาอย่างช้า ๆ จนเกิดแผ่นดินไหวต่อเนื่อง แต่มันก็หยุดลงก่อน ทำให้ไม่ได้ส่งผลไปถึงการปะทุของภูเขาไฟ
แต่ขณะนี้ แคมปิเฟลเกรอยู่ในภาวะ Bradyseism เชิงบวก เมื่อพื้นดินเคลื่อนตัวขึ้น บริเวณพื้นที่ภูเขาไฟทั้งหมดก็ประสบกับคลื่นแผ่นดินไหว โดยเมื่อเดือนกันยายนที่ผ่านมา เกิดแผ่นดินไหวรุนแรงที่สุดในรอบ 40 ปีในภูมิภาคนี้
เฉพาะปี 2023 แคมปิเฟลเกรเกิดแผ่นดินไหวแล้วมากกว่า 3,450 ครั้ง โดย 1,118 ครั้งเกิดขึ้นในเดือนสิงหาคมที่ผ่านมาเพียงเดือนเดียว ซึ่งมากกว่า 3 เท่าของยอดรวมของปีที่แล้วเสียอีก
ตามข้อมูลของ INGV ในเดือนตุลาคม แคมปิเฟลเกรเกิดแผ่นดินไหวมากกว่า 500 ครั้ง โดยครั้งที่รุนแรงที่สุดมีความรุนแรง 4.0 ตามมาด้วยอาฟเตอร์ช็อกอีก 12 ครั้ง
จากสัญญาณดังกล่าว ทำให้ผู้เชี่ยวชาญหลายคนออกมาเตือนว่า ประชาชนในท้องถิ่นควรเตรียมพร้อมรับมือกับแผ่นดินไหวและความเป็นไปได้ที่จะเกิดการปะทุขึ้นของภูเขาไฟแคมปิเฟลเกร
เมื่อวันที่ 5 ตุลาคม หน่วยงานคุ้มครองพลเรือนอิตาลีได้จัดทำแผนการอพยพฉบับปรับปรุง วางแผนให้มีการเคลื่อนย้ายผู้คนกว่าครึ่งล้านคนให้ได้ภายในระยะเวลา 72 ชั่วโมงคำพูดจาก สล็อต777
คาร์โล โดกลีโอนี หัวหน้า INGV กล่าวว่า “มี 2 สถานการณ์ที่เป็นไปได้ที่เกี่ยวข้องกับพัฒนาการของสถานการณ์ในแคมปิเฟลเกรตอนนี้ หนึ่งคือวิกฤตการณ์ Bradyseism ที่กำลังดำเนินอยู่สิ้นสุดลงอย่างที่เกิดขึ้นในปี 1983-1984 สองคือสถานการณ์ที่เลวร้ายที่สุด นั่นคือเกิดการปะทุรุนแรงคล้ายกับเมื่อปี 1538”
ดร.จูเซปเป เด นาตาเล ผู้อำนวยการฝ่ายวิจัยของ INGV บอกว่า สาเหตุที่ทำให้แคมปิเฟลเกรเกิดแผ่นดินไหวถี่ขึ้นมีอยู่ 2 สมมติฐาน
ความเป็นไปได้ประการแรกและอาจอันตรายที่สุดก็คือ มันอาจเป็น “การบุกรุกของแมกมาซึ่งอยู่ลึกใต้ดินประมาณ 8 กิโลเมตร”
ประการที่สอง ซึ่ง เด นาตาเล กล่าวว่า มีแนวโน้มความเป็นไปได้มากกว่าคือ มี “การไล่แก๊ส” ของก๊าซปริมาณมากที่สร้างขึ้นโดยแมกมาใต้ดิน
เด นาตาเล บอกว่า “ปัญหาอยู่ที่ก้อนหิน หินตื้น ๆ ไม่สามารถรับแรงกดดันในระดับสูงได้ ดังนั้นหากแรงดันเพิ่มขึ้นมากเกินไป (จากก๊าซ) อาจเกิดการแตกหักของหินได้ ซึ่งโดยทั่วไปเป็นสาเหตุของการปะทุของภูเขาไฟ”
เรียบเรียงจาก CNN
ภาพจาก Jesse Allen/Robert Simmon/NASA